Комплексная работа
9 клас
- Вызначце “чацвёртае лішняе” слова паводле фанетычнай асаблівасці і абгрунтуйце свой выбар.
- дарога, пабудова, камбайн, трывога;
- гаспадар, чытач, падзяка, лячыць;
- падцягнуць, аб’ехаць, сцежка, просьба;
- вясёлы, медальён, ёмісты, куп’ё.
- Знайдзіце сярод пералічаных слоў запазычаныя. Вызначце, з якой мовы запазычана слова, і ўкажыце прымету запазычання. Адказ аформіце ў табліцы.
Бюро, дождж, гальштук, маёнтак, спінінг, сын, этыка, журавель, радыус, знічка.
Запазычанае слова |
Прымета запазычання |
Мова |
- Запішыце па-беларуску наступныя спалучэнні слоў.
заправлять брюки в сапоги |
|
заправлять оглобли
|
|
заправлять автомобиль
|
|
заправлять сметаной борщ |
|
заправлять в играх
|
|
- Размяркуйце словы па лексіка-семантычнах групах. Укажыце прымету, што лягла ў аснову групоўкі.
Гарнушак, бравэрка, штыкетнік, міска, камы, андарак, жардзянік, адрына, жур, вазоўня, гляк, світка, бабка, клуня, частакол.
Словы |
Прымета |
- Замяніце прапанаваныя спалучэнні назоўнік + назоўнік спалучэннямі прыметнік + назоўнік. Запішыце словазлучэнні.
Бярлог мядзведзя; паліто сястры; шаль з пуху; жаль без канца; кветкі з саду; кніга Валодзі; выступленне старшыні; сукенка дачкі; трэлі салаўя; боль у зубах.
- Вызначце часцінамоўную прыналежнасць і сінтаксічную функцыю выдзеленых слоў у сказах.
- І здаецца зноўку – еду я праведаць родных, блізкіх, дарагіх.
- “Што пасееш, тое пажнеш” – мудрая прыказка.
- “Давай, паехалі!” – скамандаваў Антось.
- Насустрач сыну выбегла ўсхваляваная маці.
- Некалькі дзён прайшло пасля паездкі ў Вільню.
Слова |
Часціна мовы |
Сінтаксічная функцыя |
- Выпішыце са сказаў граматычную аснову, вызначце від сказа паводле будовы. Аформіце табліцу .
- Цяпер саматканыя палотны робяць рэдка, але робяць.
- Трэба быць памяркоўным у дачыненні да поглядаў іншых людзей.
- Ветракі ў нас досыць рэдкая рэч.
- А назаўтра два лісты.
- Аднымі рукамі нямнога зробіш.
№ сказа |
Дзейнік |
Выказнік |
Від сказа паводле будовы |
- Адкажыце на пытанні.
Якое слова атрымаецца? –
- калі да прыстаўкі слова непакора далучыць прыстаўку слова анямелы, корань слова прабачыць, суфікс слова задумлівы, суфікс слова хітрасць, канчатак слова дзень.
- калі да прыстаўкі слова адразу далучыць прыстаўку слова посцілка,
- корань слова мсцівец, суфікс слова настолькі, суфікс слова дзверцы, постфікс слова спадзявацца.
- калі да прыстаўкі слова выносісты далучыць корань слова водсвет, суфікс слова скрэбла, суфікс слова аплецены, канчатак слова шахматны.
- Якому літаратуразнаўчаму тэрміну адпавядае азначэнне?
- Эпас, лірыка, драма – гэта… .
- Вобраз, што ўзнікае ў свядомасці чытача ў выніку знаёмства з лірычнай творчасцю паэта – гэта … .
- Беларускі народны лялечны тэатр, вядомы з 16 стагоддзя –… .
- Гукавыя паўторы ў вершаванай мове, якія ўзмацняюць яе мілагучнасць і сэнсавую выразнасць –… .
- Вызначце “трэцюю лішнюю” цытату. Адказ абгрунтуйце.
1) “Каб было магчыма спасцігнуць вышыню неба і глыбіню мора, то можна было б выказаць сілу і храбрасць гэтага слаўнага гаспадара”.
2) “Маці ж яго нарадзіла ад чарадзейства ... таму і нялітасцівы ён на кровапраліццё”.
3) “Доблесць пры ім афіцыйна лічылася першай
Якасцю воіна, і на вайсковых аглядах
Ён, як аптэкар на вагах, узважваў, хто лепшы ...”
Вернуться в раздел Задания для подготовки к олимпиаде